Ценејќи дека физичкото отстранување на новинарите од галеријата на собраниската сала, кое го налагала конкретната ситуација на, како што посочува Уставниот суд, ескалација на хаосот и безредието во салата, имало за цел да ги заштити новинарите и да обезбеди ред во салата, а не да ги оневозможи во вршењето на нивната дејност – информирање на јавноста и да им ја ограничи слободата на изразувањето, Уставниот суд го одби барањето на новинарите.

Со одлуката на мнозинството судии не се согласи судијката д-р Наташа Габер-Дамјановска која во своето издвоено мислење посочи дека: „Апсурдно е тврдењето дека тоа е сторено за ‘безбедност на новинарите’, кога очевиден факт е дека тие седеле на своите места и биле крајно пасивни, со никакво дејствие не учествувале во настаните, туку само набљудувале, за што имаат и легитимно право бидејќи тоа е дел од нивната професионална известувачка активност.“

„Моето издвоено мислење се однесува првенствено на неможноста објективно да се произнесам за предметот, кој верувам дека е мошне специфичен случај за кој требаше да се земат предвид сите информации кои ги разјаснуваат правните и фактичките околности врзани со него. Со оглед на тоа дека информациите, фактите и доказите кои ги имаше Судот предвид при одлучувањето беа единствено од писмена природа, сметам дека беа недоволни да се донесе мериторна и темелно одмерена одлука. Воедно жалам што Судот не покажа спремност да се расчистат дилемите преку организирање на јавна расправа на која ќе се добиеше точен увид во фактичката состојба и изворно ќе се добиеја детални информации за настанот од сите инволвирани страни“, истакна судијката Габер-Дамјановска, која се повика и на Европската конвенција за заштита на човековите права, како и на праксата и сфаќањата на ЕСЧП, кој пак донесе пресуда во корист на отстранетите новинари.

Европскиот суд за човекови права, истакна судијката Габер-Дамјановска, го анализира секој случај во неговата целина и во контекст со околностите поврзани со него, при што предимство секогаш се дава на слободата на изразувањето, а секое нејзино ограничување мора да биде исклучок, кој ако постои, мора да биде интерпретиран многу строго и јасно.

„Таквата оцена особено води сметка применетата мерка или ограничување да биде пропишана со закон; да има јасна легитимна цел и таквото ограничување да е неопходно во демократско општество. Судот особено води сметка дали ограничувањето во конкретниот случај било ‘пропорционално на легитимната цел кон која води’ и дали образложението на националните власти било ‘релевантно и задоволувачко’. Општоприфатен став е дека здравата демократија претпоставува непосредна контрола не само од законодавецот и судските власти, но и од јавноста или медиумите кои ја негуваат виталноста на јавната дебата. Слободата на примање информации и идеи го опфаќа правото на барање, пристап и прибирање информации преку можни законски извори. Ова, секако, значи дека покрај медиумите и новинарите кои обезбедуваат информации за тие да ги испраќаат, во оваа слобода се опфаќа и правото на јавноста да биде адекватно информирана особено кога се работи за прашања од јавен интерес“, посочи судијката Габер-Дамјановска.

Во оваа насока, образложува судијката во своето издвоено мислење,  Европскиот суд за човекови права има јасен став дека државите не може да се постават меѓу предавателот и примачот на информации бидејќи тие имаат право да стапат во директен меѓусебен контакт по своја волја. Должност е на новинарите да пренесуваат информации и идеи за сите прашања од јавен интерес на начин, а во согласност со своите обврски и одговорности, при што јавноста има право да ги добива информациите.

Издвоеното мислење на судијката Габер – Дамјановска во целост 

СТРАЗБУР ПРЕСУДИ ВО КОРИСТ НА НОВИНАРИТЕ ОТСТРАНЕТИ ОД СОБРАНИЕТО ПРИ ДЕБАТАТА ЗА БУЏЕТОТ

М.В