Платформата наречена „Здравјето пред профитот“ содржи 43 барања кои граѓанската иницијатива „Во одбрана на Дебар Маало“ на месец и пол пред одржување на локалните избори ги упати до сите кандидати за градоначалници и советници на Општина Центар и на Градот Скопје.

Активистите од граѓанската иницијатива велат дека платформата е порака до политичките партии, нагласувајќи дека гласот од граѓаните на Општина Центар ќе го добијат оние кандидати што ќе понудат програма за поквалитетен живот во општината и што експлицитно ќе се обврзат да ја реализираат во предвидениот мандат од четири години.

„Очекуваме нашите права да се остваруваат и квалитетот на животот постојано да се подобрува во согласност со стандардите за урбаното живеење во 21 век. Ние, граѓаните кои живееме во Општина Центар, а особено во Дебар Маало 1 и 2 и Градски парк, сметаме дека општинските власти со години не ги спроведуваат, или само делумно ги спроведуваат, а честопати дури и ги изигруваат или забораваат изборните ветувања“, истакнуваат активистите од иницијативата „Во одбрана на Дебар Маало“.

Ова се конкретните предлози што се содржани во платформата „Здравјето пред профитот“:

Законско и транспарентно работење на Општината по пат на:

интерактивна, отворена, ажурирана и функционална веб-страница и контакт и-мејл адреси;

стопирање на издавање нови одобренија за градба и воведување мораториум за градба според веќе предложените барања на граѓаните додека не се изготви нов ДУП според сите стандарди и без случајни превиди;

ревидирање на сите усвоени (донесени) детални урбанистички планови (ДУП) како и ДУП-ови во фаза на подготовка или доработка. Објавување на донесени и ДУП-ови во фаза на подготовка на веб-страницата на Општината според системот кој служеше за објава на графичкиот дел и објава на текстуалниот дел. Да се прекине со практиката во секој нареден ДУП да се зголемува дозволената висина на објектите во Дебар Маало. Бараме сегашните дадени 19 м да останат максимум дозволена висина и да не се усвојува новата од 21 м предложена со спорниот и повлечен ДУП;

итна проверка и споредба на прикажаните податоци во текстуалните делови на ДУП и реалните податоци на терен. Проверка на препораките од ГУП-от со оние во текстуалниот дел на ДУП-от;

детална анализа и професионални студии за демографија, зеленило и животна средина, сообраќај, безбедност и заштита, како и комунална инфраструктура и нивно користење и спроведување при изработка на ДУП;

експлицитно и неселективно почитување на постојната законска регулатива за височина и габарит на градба, за застапеност на зеленило во рамки на парцела и обезбеден вистински функционален паркинг-простор според нормативи;

правичен и неселективен ангажман на инспекциските служби и соработка со државни инспекторати;

советниците сами да се повлекуваат од носење одлуки со гласање во кои има конфликт на интереси.

Детални урбанистички планови што гарантираат квалитетни услови за живеење и работа преку:

транспарентност во изработката на ДУП-овите и вклучување на што поголем број жители со користење нови форми на партиципативност (веб-анкети и јавни расправи) и претставување на предлог-новите планови, а во согласност со законот;

тргање од употреба на образецот кој одобрува неспроведување на наведените анализи. Со тоа ќе се исклучи манипулација со реалните вредности;

евиденција на јавниот простор, простор со комунална намена и државно градежно земјиште и испитување на легалноста со која државно земјиште било претворано во приватно во минатото, но сè уште не е изградено. Постојниот комунален простор, на пр. пазарчето Буњаковец, да ја задржи како единствена основната намена, а општинските власти заедно со „Скопски пазар“ да ги подобрат работните услови на пазарите што влијаат и врз квалитетот на живеење на жителите во околните резиденцијални објекти;

исполнување на законската обврска – одговор на анкетните листови од граѓаните за ДУП-от „Дебар Маало 1 и 2“, „Буњаковец и Градски Парк 1“ и „Дебар Маало 2“.

Решенија за сообраќај и животна средина што гарантираат здравје и безбедност:

инспекциите интензивно да работат на проценка на извори и типови на загадување и транспарентно да ги објавуваат резултатите;

итни мерки за намалување на загадувањето од сообраќајот и ограничување на сообраќајот во резиденцијалните квартови. Соработка со сообраќајната полиција за почитување на постојната Зона 30, како и слободни пешачки патеки;

забрана за градежни активности во месеци со покачено ниво на загадување;

строга контрола на градежните активности во однос на заштитата на животната средина;

стимулации и казни;

да се поттикнува и да се подига свеста на граѓаните за енергетската ефикасност на објектите и користењето алтернативни извори на енергија,

намалување на бучавата преку инспекциски контроли и обезбедување тивка зона во близина на образовни и здравствени институции;

реална проценка на сообраќајот и мерки за минимизирање на доток на сообраќај над расположливите капацитети;

студија со издржани податоци за моментални токови, тесни грла, црни точки, временски застои и капацитети на улична мрежа и паркинзи;

соработка со надлежни служби за подобрување на јавниот превоз при специјални настани во градски парк, стадион итн., сè додека не се реши паркинг-просторот;

поттикнување и обезбедување континуирани патеки за безбеден немоторизиран сообраќај;

целосно враќање на тротоарите на пешаците;

целосно затворање на делници за возила (временски зони за движење) и еден ден во годината без автомобили, во целост исполнет;

ограничување на времето за дотур на стоки вон стандардното работно време;

во соработка со надлежните министерства, организирање комунална полиција од цивилни лица кои живеат во општината. Ангажманот може да биде со пензионери, млади лица и самохрани родители кои ќе поминат обука или самопријавени волонтери. Работните часови да бидат според нивните можности и надоместокот да биде како помош за овие групи што живеат во општината;

изработка на студии за асеизмичност, за заштита и безбедност, како и студии за обезбеден пристап на пожарна, брза помош итн. до секој објект.

Програма за инклузивност, образование, култура и културно наследство што ќе ги одбележува локалните урбани истории и трансформации:

програма за инклузија на лицата со посебни потреби во образованието (наставна програма); пристап за лица, особено ученици со физичка попреченост до сите институции во Општината;

дефектолози во секое основно училиште, партиципација за придружен асистент за лица со посебни потреби (кои имаат потреба од тоа, а за време на училиштето), а во соработка со надлежни министерства;

организирање активности и предавања за прифаќање на различностите, а наменети за повеќе целни групи: ученици, наставници, граѓани. Особено внимание при јавни настапи на нашите идни претставници и некористење на различноста во негативна конотација;

јавно објавени годишни програми на образовни институции (ООУ) и детско згрижување (градинки) и објава на општи резултати на учениците во ООУ, награди, стипендии и натпреварувања и споредба со резултати на ниво на град Скопје и на РМ

објавување податоци за капацитетот на градинките, бројот на запишани деца и бројот на деца по воспитувач и негувател. Транспарентност на покриеност на потреби на жители на општината.

комуникација со советите на родители во ООУ и дефинирање потреби за поквалитетна настава, транспарентност на договори за издавање на простори во ООУ и дефинирани приоритети за искористување на средства и објавување избрани компании кои ги најмува Општината за потреби на образованието: исхрана, транспортни компании, училишта за странски јазици, спортски клубови, обезбедување;

преземање иницијатива и потребни мерки со надлежни институции и во соработка со жителите да се заштити постојната и да се прошири зоната на старо урбано јадро и објекти под заштита;

програмите од областа на културата да ги обработуваат и направат јавно достапни историјата и животот на граѓаните во старите урбани јадра;

обележување на сите објекти кои се водат како културно-историско наследство во маалото;

одговорно и демократско финансиско работење и планирање на буџетот:

транспарентност и отчетност во планирањето на средствата на Општината според приоритетите и потребите на граѓаните;

наменско користење на средствата;

навремено известување на јавноста за кварталните извештаи што ги усвојува Советот на Општината, а кои се однесуваат на трошењето на општинските буџетски средства по квартали;

вистинска, а не фиктивна партиципативна демократија и учество во креирањето на програмите за развој на општината;

учество на граѓаните во работењето на локалната самоуправа;

активирање на урбаните заедници, со обезбеден простор и финансии од Општината;

редовни средби и консултации со советници во Општината.

А. Б.